Facetten van het Boeddhisme

0. Een woord vooraf

      In het Mahaparinibbāna sutta worden vier plaatsen als bezienswaardig en aangrijpend voor devote[1] Boeddhisten aangewezen. Het zijn de plaatsen waar de Boeddha geboren is, waar hij de Verlichting bereikte, waar hij voor het eerst de verheven leer verkondigde en waar hij heenging in het opperste geluk van de bevrijding van lijden en onvoldaanheid. Die plaatsen zijn respectievelijk Lumbinī, Bodh-Gayā, Sarnath en Kushinagar. De eerste plaats ligt in Nepal, de overige plaatsen liggen in India.

      Behalve deze vier aangrijpende plaatsen heeft de Verhevene ook nog als bezienswaardig en aangrijpend genoemd de plekken waar een stoepa is opgericht voor de relieken van de Verhevene. Bezienswaardig zijn verder de plaatsen waar de Boeddha vaak heeft vertoefd.

      Bij het lezen en gedeeltelijk vertalen van het leven en de leer van de Boeddha ontstond in 1984 het verlangen de vier plaatsen op te zoeken die door de Ontwaakte zijn aanbevolen. In 1987, 1990, 1996, en 2004 werden weer pelgrimstochten gemaakt. Behalve de reeds bezochte steden en dorpen werden in de route toen ook opgenomen enkele plaatsen waar stoepas voor de relieken van de Boeddha zijn en plaatsen die gewijd zijn doordat de Verhevene er vaak vertoefde. Tevens was ik op een van die reizen in de gelegenheid de beroemde grottempels van Ellora en Ajanta te bezoeken. Ajanta is hier eveneens behandeld.

       Het is niet iedereen vergund de gewijde Boeddhistische plaatsen te gaan opzoeken. Om toch zoveel mogelijk mensen in de gelegenheid te stellen gevoelens van verering op te wekken, is een en ander over de bezochte plaatsen op schrift gesteld. Daardoor kan de lezer(es) tenminste een deel van de verdiensten verkrijgen die verbonden zijn aan een bezoek ter plaatse. Tevens is het denken aan de Boeddha, zijn leer en zijn Orde een goede meditatiemethode op weg naar het Doodloze. Het doel van deze compilatie van gegevens is daarom tweeledig: het is enerzijds een beschrijving van de gewijde plaatsen en anderzijds een hulp bij het mediteren, bij het overdenken van de deugden van de Boeddha. Zulk overdenken kan ook troost schenken en kracht in nood.[2]

      Deze tekst is een geheel herziene en vermeerderde versie van het geschrift uit 1988 met de gelijknamige titel, hetwelk herzien werd in 1993.

      Een woord van dank moet gericht worden tot de Eerwaarde Dr. Phra Maha Tuan Pim-Aksorn die vier keer als tolk en gids met mij is meegegaan. Dank zij hem heb ik er veel kunnen leren.

      Heel in het bijzonder moet ik dank zeggen aan wijlen mijn dierbare moeder die het mij mogelijk heeft gemaakt deze pelgrimstochten te ondernemen.

       De Verhevene heeft gezegd dat als laatste eer voor hem op een kruispunt van wegen een gedenkteken opgericht moet worden. “En aldegenen die daar bloemen of reukwerk of iets kleurigs neerleggen, of die vol eerbied een buiging maken, of die zich innerlijk verheugen, wier geest daar kalm wordt, hen zal dat lange tijd tot heil en zegen strekken.”

      “En de Volmaakte is zulk gedenkteken waard op grond van de innerlijke kracht, namelijk de gedachte: ‘Dit is het gedenkteken van de Verhevene, de Heilige, de volledig Ontwaakte.’ Die gedachte maakt zeer velen innerlijk vredig en blij. En aldus vredig en blij en met het gemoed daarbij in vertrouwen gevestigd, worden zij na de dood herboren in een sfeer van hemels geluk. Op grond van die innerlijke kracht is de Volmaakte een gedenkteken waard.” (Maha-Parinibbana sutta).

       Zoals boven vermeld, is niet iedereen in staat de gewijde plaatsen en het gedenkteken dat als laatste eer voor de Verhevene is opgericht, te gaan opzoeken. Mogen daarom deze impressies van mijn pelgrimstochten een plaatsvervanger ervan zijn. Mogen alle lezers en lezeressen zich innerlijk verheugen. Moge hun en haar geest kalm worden. En mogen allen aldus eveneens heil en zegen verkrijgen voor een lange tijd.

 Nico Moonen, 2005